Çocuklarda cinsel gelişim

Çocuklarda cinsel gelişim - Doç. Dr. Arzu Önal | Ergen Psikaytri Nişantaşı

Çocuklarımızın her türlü gelişimini merakla ve keyifle izleriz. Ya cinsel gelişimleri? Sanki hiç böyle bir şey yok gibi davranırız çoğu zaman. Oysa gelişimin bu yönü diğer büyümenin kilometre taşları kadar önemlidir. Cinsel gelişiminin de sağlıklı olduğunu diğer büyüme özellikleri kadar dikkatle takip etmek gerekmektedir. Bir çocuğun ne kadar süre emmesi, ne zaman yürümesi, konuşması, tuvalet alışkanlığını ne zaman kazanması gerektiği kabaca bilinir.

Cinsel gelişimi nasıl takip edilmeli? Nelere dikkat edilmeli? Ölçütleri var mı?

Psikoseksüel değerlendirme ile ilgili ölçütler şöyle sıralanabilir;

  • Cinsiyet: Kişinin biyolojik olarak dişi ya da erkek olmasını belirleyen özelliklerdir.
  • Toplumsal cinsiyet ve roller: Toplumda kadın ve erkeğe atfedilmiş roller olarak tanımlanmaktadır. Genellikle kültürel olarak belirlenir ve zaman içerisinde değişebilir niteliktedir.
  • Cinsel kimlik: Kişinin kendini kadın ya da erkek olarak hissetmesidir. 2-3 yaş civarında bu his oluşur.
  • Cinsiyet rolleri: Toplumsal cinsiyetin parçasıdır. Toplum tarafından belirlenen erkek veya kız çocuğa özgü davranışlar olarak tanımlanabilir. Aile, çevre, televizyon, internet gibi dış faktörlerden etkilenir.
  • Cinsel yönelim: Kişinin romantik, duygusal ve cinsel çekim hissettiği cinsiyettir. Bu hisler karşı cinse (heteroseksüel yönelim), kendi cinsiyetine (homoseksüel yönelim) ya da her iki cinsiyete birden (biseksüel yönelim) hissedilebilir.
    • Heteroseksüel: Kişinin yalnızca karşı cinse romantik, duygusal ve cinsel çekim duymasıdır.
    • Homoseksüel: Kişinin yalnızca kendi cinsine ilgi duymasıdır.
    • Biseksüel: kişinin hem karşı cinse hem de kendi cinsine ilgi duymasıdır.

Gelişmekte olan bir cinsel sorunun ilk belirtilerin erken teşhisi; gelişmekte olan cinsel sorunla ilgili bir iki semptom bulunsa da bunlar ilerdeki bir tanıyı öngörmek için yeterli değildir. Bu nedenle erişkin dönemdeki kadar kolay tanı koymak mümkün olmadığından dikkatli izlem önemlidir. Bu bağlamda fiziksel cinsiyet, cinsel kimlik, cinsel kimlik rolü, cinsel çekicilik, cinsiyet rolü, cinsel davranış gibi özellikleri değerlendirmek önemlidir.

Bu özelliklerdeki herhangi bir uyuşmazlık cinsel sapmaya, bu da cinsel gelişim tamamlanmadan gelişen psikolojik ve /ya sosyal çatışmaya neden olabilir. Birçok kaynaktan olabildiğince ayrıntılı bilgi almak gereklidir. Klinisyen ergenlik gelişiminin çeşitli dönemleri olan cinsel davranım paterni, cinsle kimlikle ilgili konular, maskülen-feminen rol davranışları, kız-erkek ilişkileri ile ilgili bir çok soru sormalıdır. Ebeveynler sıklıkla şu soruları sorar;

  • Çocuğumun cinsel davranım paterni normal mi anormal mi?
  • Bu tipik olmayan cinsel davranım paterninin anlamı nedir?
  • Bu cinsel davranım bir çeşit merak yoksa ileride oluşacak bir sapkınlığın göstergesi mi?
  • Çocuğum fiziksel olarak normal mi yoksa genetik ya da başka bir fiziksel bozukluğun neden olduğu cinsel bir problem mi?
  • Cinsel sorun olduğu muhtemel bu durum için tedavi gerekli mi?
  • Erişkin hayatında normal cinsel bir hayatı olacak mı?

Bu sorulara verilebilecek en doğru yanıt sürecin takip edilmesi gerektiğidir. Uzun süreli ve yakın takip doğru tanı ve tedavide esastır.