Çocuklarda stresle nasıl başa çıkılır?
Stresle başa çıkanbilmek için çocuğunuza yardımcı olun:
- Dinleyin ve anlatın. Çocuklar strese farklı yollarla tepki verirler. Bazen duygusal (örneğin üzgün, kaygılı, sinirli gibi) bazen davranışsal (örneğin, ebeveynine çok yapışma veya daha içe dönük olmak veya yatağını ıslatma ) bazense fiziksel (örneğin karın ağrısı, baş ağrısı, bulantı gibi). Davranışlarındaki herhangi bir değişiklik önemlidir. Güvenli ve destekleyici çevrede bulunan ve iletişimi, kendini ifade etme yetisi daha iyi olan çocuklar daha az kayglı hissederler.
- Durumla ilgili net bilgileri paylaşın. Çocuklar güvende olduklarından emin olmak isterler. Bunu hissetmelerinin en iyi yolu sorularına uygun cevaplar vermek ve neler olduğunu yaşına uygun olarak anlatmak. Güvende hissetmesi için mesela daha fazla ellerini yıkayabileceğini söyleyin.
- Kendi tepkilerinin farkında olun! Çocuklar kendileri için önemli olan yetişkinlerin davranışlarındaki ip uçlarını kopyalarlar. Bu nedenle kendi duygularımızı kontrol etmemiz önem taşır.
- İletişimde kalın. Hastane veya farklı evlerde kalmak gibi bir durumda kalırsanız telefon veya görüntülü konuşma ile iletişimde kalın.
- Evde yeni rutinler oluşturun. Hayat hepimiz için değişti. Rutin çocuklar güvende hissettirir. Bu nedenle onlar için rutin oluşturmak değerlidir, özellikle okula gitmiyorsa.
Farklı yaşlar strese karşı farklı tepkiler verir!
- 0-2 yaş: Çok çabuk huzursuz olabilirler. Normalden daha fazla ağlayabilirler. Kucakta kalma ve sarılmaya daha çok ihtiyaç duyabilirler.
- 3-6 yaş: Okul öncesi ve kreş çocukları öğrendikleri davranışlarda gerileme gösterebilirler. Örneğin tuvalet alışkanlığı ile ilişkili kazalar, yatak ıslatma ya da ebeveynlerinden ayrılma korkusu gibi. Öfke nöbetleri veya uyumakta zorluk olabilir.
- 7-10 yaş: Üzgün, öfkeli ya da korkmuş hissedebilirler. Akranları yanlış bilgiler paylaşabilir buna karşılık ebeveynleri veya büyükleri bu yanlış bilgileri düzeltmelidir. Yaşı daha büyük olanlar ayrıntılara dikkat edebilir ve aynı konu üzerinde konuşmakta ısrarcı olabilir. Veya tam tersi hiç konuşmayıp hiçbirşey olmamış gibi davranabilir.
- Ön ergen ve ergenlerde: Endişe duydukları durumlarda davranış değişiklikleri sergileyebilirler. Örneğin dikkatsiz araba kullanmak, alkol ya da madde kullanmak gibi. Bazıları ise evden çıkmaktan korkarlar.